Ekonomiyi kayıt altına alan Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir olabilmek için nasıl bir eğitim alınmalı. Herkes Mali Müşavir olabilir mi? Mali Müşavirler ne iş yapar. Mali Müşavir Fatih Gündoğmuş ile Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirliğin neler yaptığını, yapmak isteyenlerin nasıl bir mesleki eğitim almaları gerektiğini konuştuk. Mali Müşavir Fatih Gündoğmuş Aydinses Medya muhabiri Sosyal Medya Uzmanı Songül Yiğit Başaran’ın sorularını yanıtladı.
Fatih Bey Sizi Tanıyabilir miyiz?
1981 yılında İstanbul doğummuşum. Aslen Ordu’luyum. Eskişehir Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesi’nden mezun oldum. Yüksek Lisansımı Arel Üniversitesi İşletme Yönetimi (MBA) bölümünde yaptım. Tez konusu olarak “Muhasebe Meslek Mensuplarında İş Yaşam Dengesinin Meslek Etiğine ve İşe Bağlılığa Etkisi” başlığı olarak seçtim. Ciddi ve titiz bir araştırma ile tezimi tamamlayıp bitirdim.
1998 yılında başlamış olduğum mesleğime, 2005 yılından itibaren Mali Müşavir Serbest büro faaliyeti ile devam etmekteyim. Mesleğime ek olarak Bağımsız Denetçilik, Adli Bilirkişilik ve Adli Uzlaştırmacı olarak görev yapmaktayım. 2014 yılından itibaren aktif olarak siyaset yapmaktayım.
Mali müşavirlik kendi alanında bir bilim dalı olarak görülüyor. Mali müşavir olmak için hangi eğitim süreçlerinden geçmek gerekiyor?
Mali Müşavir olabilmek için gerekli Genel ve Özel Şartlar, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik kanunu ile belirlenmiştir.
Eğitim anlamında 3568 sayılı kanunun 5.maddesinde belirtildiği üzere; “Hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi ve siyasal bilimler dallarında eğitim veren fakülte ve yüksekokullardan veya denkliği Yükseköğretim Kurumunca tasdik edilmiş yabancı yükseköğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olmak veya diğer öğretim kurumlarından lisans seviyesinde mezun olmakla beraber bu fıkrada belirtilen bilim dallarından lisansüstü seviyesinde diploma almış olmak” gerekmektedir.
Yukarıda belirttiğim bölümlerde mezun olduktan sonra Mali Müşavir olmak isteyenler önce bulunduğu İl’deki Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odasına giderek Staj Başlatma sınavı için müracaat etmelidir. Staj başlatma sınavını geçen meslek mensubu adayları bundan sonraki süreçte bir Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavir yanında (3568 sayılı kanunda belirtilen yerlerde) zorunlu olan 3 yıllık stajını tamamlamak zorundadır. Yüksek Lisans eğitimi 1 yıl, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Oda’sının Staja Giriş Sınavı ve SMMM Yeterlik Sınavı hazırlık kursları 6 aya kadar kısaltılabilmektedir. Staj süresi en fazla 1 yıl kısaltabilmektedir.
Staj süresini tamamlayan meslek mensubu adayları TURMOB - Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’nin düzenlediği yazılı olarak yapılan 8 dersten oluşan Yeterlilik Sınavına girerler ve bu sınavdan başarı ile geçen meslek mensubu adayları Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Ruhsatı almaya hak kazanırlar.
Ayrıca, 3568 sayılı kanunda; Kamu görevlileri, Banka Müfettişleri, Öğretim görevlileri gibi uzmanlık alanlarında görev yapanlarla ilgili görev ve staj süreleri ile ilgili ayrıntılı bilgilere yer vermektedir.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ile Yeminli Mali Müşavir arasındaki fark nedir?
Bir önceki sorunuzda Mali Müşavir olabilmek için gereken eğitim ve bu süreç ile ilgili aşamalardan bahsetmiştik. Öncelikle 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik kanun ile belirlenen Yeminli Mali Müşavir olabilmek için gereken şartlara değinelim.
Yeminli Mali Müşavir olabilmek için;
- En az 10 yıl Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik yapmak,
- Yeminli Mali Müşavirlik Sınavını vermiş olmak,
- Yeminli Mali Müşavirlik Ruhsatını almış olmak,
şartları aranmaktadır.
Mali Müşavirler defter tutarlar, Yeminli Mali Müşavirler tutamazlar. Defter tutmak haricinde aslında Mali Müşavirlerin yaptığı her işi yapabilirler.
Mesleğinizi seviyor musunuz?
Öncelikle meslekler anlamında şahsi fikrim şudur; sevmeden yapacağınız hiçbir işte başarılı olamazsınız.
Ben mesleğimi seviyorum ve severek icra ediyorum.
Mesleğinizin sorunları çok, zahmetli bir iş. Gerek her geçen gün yenilenen kanunlar ve otoritenin getirdiği angaryalar, gerek müşteriler, pek çok açıdan mesleki sorunlarınız var. Buna rağmen mesleğinizi gençlere tavsiye eder misiniz?
Her mesleğin kendine has zorlukları vardır. Yapılan değişiklikler ve yeni getirilen yükümlülükler genel olarak otomasyon ve entegre boyutunda değerlendirildiğimizde maliye bakanlığı ve kamu kurumlarının bilgiye daha hızlı ulaşması için yapılmaktadır. Angarya olarak tabir edilen işleri bir yük olarak görmüyorum. Sonuçta biz hizmet işi gerçekleştiriyoruz ek olarak yaptığımız her işin ücretini aldığımızda bu angarya boyutundan yeni kazanç boyutuna geçer.
Kendi çalışma sisteminizi kurduğunuzda müşterilerinize zamanında, doğru bilgi akışını sağlayarak ve geri bildirim sistemini kurarak müşteri memnuniyetini arttırabilirsiniz.
Mesleki olarak bizler genelde zamanın akıp geçtiği bir mesleği icra ediyoruz. Gerek çalışan personellerimiz gerekse bizler her ayın belirli günlerinde yapılması gereken yükümlülükleri yerine getirmek için çalışıyoruz. 2007 yılında yürürlüğe girmiş olan Mali Tatil Uygulamasının meslektaşlarımızın gerçekten bir mali tatil yapabilmesi için gözden geçirilmesi mesleki açıdan en çok arzu ettiğim şeydir.
Mesleğini seven biri olarak gençlere bu mesleği tabi ki tavsiye ediyorum. Birçok yabancı yatırımcının ülkemizde şirket kurması ile yabancı dil bilen meslektaşlara olan ihtiyaç artış göstermektedir. Bunu da gençlerimiz için dipnot olarak ekleyeyim.
Mesleğin bundan önceki 10-15 yılı ile şimdiki zamanı arasında fark var mı?
1985 yılındaki KDV kanunu, daha sonrasında Tek Düzen Hesap planı ve bilgi işlem tabanlı muhasebe süreçleri mesleğin gelişimine ivme kazandıran aşamalardır.
Sorunuza gelirsek, Mesleğimizin 10-15 yıl öncesi ve şimdiki durumu arasında çok ciddi bu alanda devrim niteliğinde farklılıklar var.
O günleri bir anı olarak bazen meslektaşlarımızla konuşur, personellerimize anlatırız.
Vergi Dairelerindeki, Sosyal Sigortalar Kurumunda, Bağ-Kur’ da (SSK ve Bağ-kur Sosyal Güvenlik Kurumu çatısında birleşmiştir) uzayan sıralar, vergi dairelerinde bankoların üzerinde beyannamelerin üst üstte yığın halinde biriken sıraları, İşverenlerin aylık prim ve dört aylık dönem bordro sıraları, Sigortalı çalışanların Sağlık Karnesi çıkarabilmek için yüzlerce metrelik kuyruklar o günleri unutamam..
Genel olarak ifade etmek gerekirse bütün bildirimler, beyannameler el ile dolduruluyor, Vergi Dairelerine, SSK’ ya bizzat gidip çok ciddi sıralar bekler ve işlemlerimizi o şekilde gerçekleştirirdik.
Devletimizin Vergi ve SGK alanında yapmış olduğu devrim niteliğindeki bu değişim ve otomasyon altyapı yatırımları sayesinde şu anda ofislerimizden çıkmadan kuruluş işlemlerini yapabiliyor, bildirimleri, beyannameleri ve bütün işlemleri elektronik ortamda gerçekleştirebiliyoruz. Bu şekilde ciddi bir zaman kaybından ve evrak yükünden hem mali müşavirler hem de devlet daireleri kurtulmuş oldu.
Mesleğiniz beyaz yaka sınıfına giriyor, bunun sosyal hayatınıza etkileri nelerdir?
Ben bu mesleğe ilk adımı 2008 yılında attım. O zamanlarda çalıştığım mali müşavirlik ofisindeki mali müşavir işverenimin sözünü hiç unutmam “Bu mesleği iyi yapar kendine güvenirsen yoldaki yürüyüşünde değişir” demişti. Eğer işini en iyi şekilde yapıyorsan ve kendine güveniyorsan duruşunda o yönde değişir. Bu bakış açısıyla değerlendirdiğimizde her meslek mensubu sosyal hayattaki yerini kendisi belirler.
Oluşan sorunlarda cezai yaptırımlarla karşılaşıyor musunuz? Bunun bedelini siz mi mükellef mi karşılıyor?
Her meslekte olduğu gibi bizim mesleğimizde de riskler bulunmaktadır. Yaklaşık 23 senelik mesleki hayatım içerisinde çok şükür böyle bir sorun ile karşı karşıya kalmadım. Bizim mesleğimiz teknik bilgi, birikim ve tecrübeye dayandığından Mali Müşavirlik ofisimizde deneyimli personeller ile çalışıyoruz. Bunun yanında kendi kontrol sistemlerimiz ve kullanmış olduğumuz programlar ile hata olasılığını ortadan kaldırıyoruz.
Bedel ödeme ile ilgili sorunuza gelirsek, Sigorta şirketlerinin Mali Müşavirlere özel hazırlamış olduğu Mesleki Sorumluluk Sigortasından bahsedeyim. Eğer bir ceza Mali Müşavirin yapmış olduğu bir hatadan kaynaklıysa ve Mali Müşavir Mesleki Sorumluluk Sigortasını yaptırmış ise o zaman “Mesleki Sorumluluk Sigortası” devreye girer ve o borç sözleşmede yer alan hükümler çerçevesinde sigorta tarafından karşılanır.
Mesleğinizin sorunlarından biri tahsilat. Bu sorundan dolayı mükellef ayrımı yaptığınız oluyor mu?
Ben şahsen tahsilatı bir sorun olarak görmüyorum. Ödemesini yapmayan bir müşteriye neden hizmet vereyim.
Mali Müşavirin hizmet verdiği ve hizmet sözleşmesini imzalamış olan müşteri bu ücreti ödemek zorundadır. Mali Müşavir ödeme yapılmadığı zaman bu ücreti sözleşme ile kanuni yollardan tahsil etme hakkına sahiptir.
Mali müşavirlerin reklam yapması yasak, müşteri portföyünü nasıl genişletiyorsunuz?
En iyi reklam yaptığınız işin ve verdiğiniz hizmetin kalitesidir. Farkındalık yaratmalısınız. Farkındalık derken örnek olarak eğitim, kişisel gelişim, belirli alanlarda uzmanlık gibi birkaç örnek verebiliriz.
Siz ne kadar önemli bir iş icra ettiğinizin farkındaysanız ve müşterilerinize bu minvalde hizmet sağlıyorsanız, yaptığınız analiz ve değerlendirmeler çalışmış olduğunuz firmaların karar almalarında önemli bir yere sahipse, itina, özen, disiplin ve mahremiyet esaslarına uyuyorsanız o zaman sizin reklam yapmanıza gerek kalmaz. O reklamı sizin işiniz ve hizmet verdiğiniz firmalar yapar.
Müşteri portföyü, az önce bahsettiğim gibi sizi öneren firmalar, sosyal çevreniz vasıtasıyla genişler. Bizim sektörümüzde tabelayı görerek çalışmak isteyen müşteri sayısı yok denecek kadar azdır.
Özellikle son dönemde Kamu Gözetim Kurumu bünyesinde Bağımsız Denetçilik sektörü oluştu. Sadece Mali Müşavirler mi Denetçi olabiliyor?
Bağımsız Denetim yönetmeliğinde Bağımsız Denetçi olabilmenin şartları belirlenmiştir. Bağımsız Denetçi olabilmek için Meslek Mensubu (SMMM, YMM) olma şartı vardır.
Bağımsız Denetçilik sınavına girmek için Meslek Mensubu olma şartı bulunmamaktadır. Yönetmelikte belirtilen bölümlerden mezun olanlar meslek mensubu olma şartı aranmaksızın Bağımsız Denetçi sınavına girebilirler.
Mesleğinizle ilgili son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Muhasebe mesleği zaman içerisinde çeşitli değişimler geçirmiştir ve geçirmeye devam etmektedir. Bu anlamda ilk dönemlerde sonuç mesleğinden artık süreç mesleğine ve hatta firmaların karar alma mekanizmalarında çok önemli bir görevi ifa etmektedirler. Şirketlerin asıl olan, kar ve devamlılık süreçlerine çok ciddi etkileri bulunmaktadır. Bu anlamda doğru Mali Müşavirlerden hizmet alan firmaların gelişimleri çok daha kısa sürede ve kalıcı şekilde olmaktadır.
Bu değişimler ve süreçler doğrultusunda Mali Müşavirlik mesleğinin gelişimi ve Mali Müşavir meslek mensuplarının firmalara olan katkıları devam edecektir.
